Żydzi w Polsce

Czy jest coś wyjątkowego w Żydach Polskich co różni ich od Żydów związanych z innymi krajami?
Wydaje się, że przede wszystkim wyjątkowa jest ich trudna do uwierzenia niewdzięczność za gościnę której Rzeczpospolita im udzieliła. Niewdzięczność nie tylko za gościnę ale przede wszystkim za ochronę, za schronienie i za danie możliwości przetrwania i rozwoju nie tylko jednostek ale i całego narodu.
Ale skąd się ta niewdzięczność bierze, bo przecież nie z niezrozumienia i z nieznajomości historycznej tego co Polska Żydom dała. Wiemy, że życie intelektualne Żydów Polskich było niezwykle rozwinięte, literatura, publicystyka zarówno w I jak i II Rzeczypospolitej miała się świetnie, w czasie zaborów również niezgorzej. Żydzi byli świadomi tego co wnieśli i co dostali.
Być może przyczyną jest to, że tak ogromna ich rzesza została w czasie II Wojny Światowej wymordowana a znacząca ich liczba wyrzucona z Polski w 1968 roku i do teraz ta grupa nie jest ambasadorem sprawy polskiej w świecie.
Wydaje się, że zdecydowany negatywny wpływ na opinie o Polsce wśród światowego żydostwa miała propaganda sowiecka, oczywiście nie bezpośrednia ale pośrednia, czyli poprzez ośrodki zachodnie.

Tym niemniej jednak budzić musi zdumienie, że wielu apologetów II RP, nie chce dziś Żydów w Polsce, a jakiekolwiek, nawet humorystyczne, pomysły na odtworzenie społeczności żydowskiej w Polsce traktowane są jak zamach na suwerenność naszego kraju, który skądinąd nie jest bynajmniej suwerenny.
Trudno bowiem jest wyobrazić sobie II RP bez Żydów Polskich.

Pamiętamy hasło: nie ma wolności bez Solidarności, które oznaczało konieczność przywrócenia związku zawodowego do stanu legalnego i możliwości jawnego działania, teraz, czy raczej niedawno, powtarzano, że Polska potrzebuje solidarności, czyli aby ludzie dobrowolnie dzielili się tym co mają z biedniejszymi, aby płacili składki, itp.
Generalnie wszelkie hasła to nie jest głoszenie prawdziwych poglądów tylko propagowanie czegoś, czyli propaganda, czyli zabieganie o to co powinno być, dobrego - według wyobrażenia głoszących hasła.

A czy Polska taka jak była - przyciągająca ludzi aby w niej się osiedlali, może być beż Żydów? 

Kwestie współpracy Żydów z bolszewikami a potem z komunistami polskimi - właściwie, to też bolszewia, nie są taką bezdyskusyjną sprawą. Owszem, nie tylko współpracowali, ale wręcz tworzyli składy UB, od wierchuszki do samego dna. Tym niemniej te kreatury nie powinny być rozliczane jako Żydzi, ale po prostu jako ludzkie barachło, które dorwało się do władzy. 

 Jeśli Bóg nie dałby Żydom Polski jako schronienia, los Izraela byłby rzeczywiście nie do zniesienia” – pisał w XIV wieku wybitny krakowski rabin Mojżesz ben Israel Isserles. Nic dziwnego – Polska i Żydzi to ponad 1000 lat wspólnej historii.

Pierwsi Żydzi dotarli na ziemie polskie już za Mieszka I. Byli to wędrowni handlarze niewolników, podróżujący ze Wschodu na Zachód. Potem te grupy były coraz bardziej liczne. Trudniły się głównie handlem. A że Żydzi mają do tego wyjątkową smykałkę, zaczęli wzbudzać niechęć polskich sąsiadów.

Przełomem w historii Żydów w Polsce stał się Statut Kaliski – zbiór przywilejów gwarantujący Żydom wolność osobistą, swobodę wyznania i autonomię sądów w sporach wewnętrznych. Surowe kary zaczęły grozić za napaść na synagogę czy za nieudzielenie pomocy napadniętemu Żydowi. Statut w 1264 roku podpisał książę Bolesław Pobożny, a potem rozszerzyli go i potwierdzili kolejni polscy władcy: Kazimierz Wielki, Kazimierz Jagiellończyk i Zygmunt Stary.
Wieść, że u nas Żydom żyje się lepiej niż gdziekolwiek indziej, szybko się rozeszła. Zaczęto Polskę nazywać krajem "złotej wolności Żydów". Przybywali Żydzi niemieccy, węgierscy i francuscy. Pod koniec XVIII wieku mieszkało ich tu już ok. 900 tysięcy.

Menora

Aż do rozbiorów Polska była centrum żydowskiego świata. Podobnie było w II Rzeczpospolitej, choć w Polsce – jak w całej ówczesnej Europie – silne były nastroje antyżydowskie.
W chwili wybuchu II wojny światowej aż 10 procent mieszkańców Polski to byli Żydzi. A nasz kraj stał się grobem dla trzech milionów z nich, zgładzonych przez Niemców. Z ok. 300 tysięcy polskich Żydów, którzy przetrwali Zagładę, większość wyemigrowała w latach 1945–1968. Dziś zostało ich naprawdę niewielu.

FILM - Polin to po hebrajsku Polska oraz... "miejsce, gdzie odpoczniesz"...:

O nich usłyszał świat: 

Władysław Szpilman
– Nigdy tam nie byłem w Treblince i nie będę, bo by mi serce pękło – powiedział Władysław Szpilman, wybitny polski kompozytor, pianista, który cudem uniknął wywozu do obozu zagłady. W Treblince stracił całą swoją rodzinę. Zmarł w Warszawie, mając 89 lat.

Janusz Korczak
Chciał popełnić samobójstwo, by uniknąć komory gazowej. Ale nie był w stanie zostawić swych wychowanków z Domu Sierot, ośrodka dla żydowskich dzieci. Nie opuścił ich, gdy Niemcy wywozili najmłodszych Żydów do Treblinki. Razem z nimi poszedł na śmierć. Lekarz i pedagog. Miał 63 lata.

Bruno Schulz
Z Zofią Nałkowską łączyła go nie tylko literatura. Ponoć mieli romans. I to dzięki niej „Sklepy cynamonowe” ujrzały światło dzienne. Schulz zginął na ulicy w 1942 r., zastrzelony przez Niemca. Ciało pisarza cały dzień leżało na ziemi, bo naziści nie pozwolili go pochować. Miał 50 lat.

Historia Żydów Polskich kalendarium:

1. 966 Ibrahim ibn Jakub
Najwcześniejszą kronikę polskie państwo zawdzięcza Żydowi. Sefardyjski kupiec z hiszpańskiej Tortosy Ibrahim ibn Jakub, w 966 pozostawił pierwszy historyczny opis państwa Polan Mieszka

2. XI w. Pierwsze żydowskie osady
Najwcześniejsza wiadomość o istnieniu kolonii zydowskiej w Polsce pochodzi z połowy XI w. Osada znajdowała się w Krakowie. Wcześniej właśnie w tym mieście zatrzymywali się żydowscy kupcy podróżujący z Zachodu na Wschód. Osadnicy w krakowskiej kolonii przywędrowali z Niemiec.

3. 1264 r. Przywilej Bolesława Pobożnego
Wielkopolski książę Bolesław wydał przywilej dla Żydów, regulujący sprawy sądownictwa nad ludnością żydowską, zasady działalności kredytowej i handlowej Żydów oraz ich stosunki z chrześcijanami. Bolesław wyjął Żydów spod jurysdykcji miejskiej i bezpośrednio poddał sądom książęcym, czyniąc z nich „sługów skarbu królewskiego” – servi camerae regis, bezpośrednich poddanych księcia

4.1334r. Kazimierz Wielki przyjazny Żydom
Król Kazimierz Wielki w 1334r. potwierdził, a w 1364 rozszerzył postanowienia statutu kaliskiego na całe Królestwo Polskie. W 1368 Kazimierz Wielki mianował pierwszym żupnikiem żupy krakowskiej swojego żydowskiego bankiera Lewkę. Kazimierz był szczególnie przyjazny Żydom i jego rządy uważane są za okres ich wielkiej pomyślności, co sprawiło, że uzyskał przydomek Króla chłopów i Żydów.

5. 1390r. Pierwsze prześladowania
Pierwsze prześladowania Żydów w Polsce wywołane m.in. oskarżeniami o profanację hostii i posługiwanie się krwią chrześcijańską w celach religijnych. Pomimo tego, że podobne prześladowania były na porządku dziennym na zachodzie Europy, władcy polscy nie przeciwdziałali oskarżeniom wobec Żydów, często inspirowanym przez duchowieństwo. W 1399 np. posądzono Żydów poznańskich o profanację hostii.

6. XVI w. Polska rajem dla Żydów
Na początku XVI wieku do Rzeczypospolitej ściągali Żydzi, wygnani z Hiszpanii, Portugalii, Niemiec, Austrii i Czech. W połowie XVI wieku na ziemiach polskich żyło już ok. 80 proc. ogółu Żydów świata. 

Najbardziej pomyślny okres w dziejach Żydów polskich to panowanie króla Zygmunta I Starego, który starał się ich ochraniać, a często i wyróżniać zasłużonych wyznawców judaizmu. Np. w 1525 król po raz pierwszy przyznał Żydowi tytuł szlachecki. Tolerancyjna polityka władców Polski przyczyniła się do tego, że Polskę określano jako „Niebo dla szlachty, czyściec dla mieszczan, piekło dla chłopów i raj dla Żydów”.

7. XVII w. Potop. Wielka katastrofa
W czasie powstania Kozaków pod przywództwem Bohdana Chmielnickiego zamordowano ponad 100 tys. tysięcy Żydów. Wydarzenie to, nazywane Gezerah – „wielka katastrofa” uznawane jest przez historyków żydowskich za symboliczną datę zakończenia pomyślnego okresu w historii polskich Żydów. W czasie szwedzkiej inwazji na Polskę – potopu – także zgineło wielu Żydów. Ginęli z rąk Polaków oskarżani o współpracę ze Szwedami.

8.XIX w. Emigracje i narodziny syjonizmu
Śmierć cara Aleksandra II w wyniku zamachu w roku 1881 spowodowała wielką falę antyżydowskich zamieszek i pogromów w Rosji i na zziemiach polskich. Prześladowania te były jednym z głównych powodów masowej emigracji do USA, a także narodzin syjonizmu.

9. 1939–45 Zagłada
Żydzi polscy ucierpieli najbardziej w czasie Holokaustu. Zgineło ich podczas II wojny światowej ok. 6 mln, z czego ok. 2 mln dzieci. Zostali oni zamordowani w nazistowskich obozach zagłady: w Auschwitz – Birkenau, Treblince, Majdanku, Bełżcu, Sobiborze, Chełmnie lub zmarli z głodu w gettach. Wielu zginęło na skutek działalności na Wschodzie hitlerowskich szwadronów śmierci tzw. Einsatzgruppen. Holocaust w założeniach miał doprowadzić do ostatecznego celowego rozwiązania „kwestii żydowskiej”, czyli wymordowania całego narodu.

10. 1968 Marcowa emigracja
Rząd Władysława Gomułki rozpoczął antysemicką nagonkę. Kierowana przez państwo kampania „antysyjonistyczna” zaowocowała usunięciem ich z PZPR, ze stanowisk kierowniczych w zakładach pracy oraz posad w szkołach i uniwersytetach. W latach 1968 – 70 20 tys. Żydów zostało zmuszonych do emigracji w latach. Kampania, pomimo iż oficjalnie wymierzona była przeciwko Żydom zajmującym wysokie stanowiska państwowe w okresie stalinowskim, dotknęła wszystkich Żydów, niezależnie od ich rzeczywistych poglądów.

https://www.youtube.com/watch?v=aC25Cq79bSQ

rab

rab

Jeśli Bóg nie dałby Żydom Polski jako schronienia, los Izraela byłby rzeczywiście nie do zniesienia” – pisał w XIV wieku wybitny krakowski rabin Mojżesz ben Israel Isserles. Nic dziwnego – Polska i Żydzi to ponad 1000 lat wspólnej historii.

Pierwsi Żydzi dotarli na ziemie polskie już za Mieszka I. Byli to wędrowni handlarze niewolników, podróżujący ze Wschodu na Zachód. Potem te grupy były coraz bardziej liczne. Trudniły się głównie handlem. A że Żydzi mają do tego wyjątkową smykałkę, zaczęli wzbudzać niechęć polskich sąsiadów.

Przełomem w historii Żydów w Polsce stał się Statut Kaliski – zbiór przywilejów gwarantujący Żydom wolność osobistą, swobodę wyznania i autonomię sądów w sporach wewnętrznych. Surowe kary zaczęły grozić za napaść na synagogę czy za nieudzielenie pomocy napadniętemu Żydowi. Statut w 1264 roku podpisał książę Bolesław Pobożny, a potem rozszerzyli go i potwierdzili kolejni polscy władcy: Kazimierz Wielki, Kazimierz Jagiellończyk i Zygmunt Stary.
Wieść, że u nas Żydom żyje się lepiej niż gdziekolwiek indziej, szybko się rozeszła. Zaczęto Polskę nazywać krajem "złotej wolności Żydów". Przybywali Żydzi niemieccy, węgierscy i francuscy. Pod koniec XVIII wieku mieszkało ich tu już ok. 900 tysięcy.

Menora

Aż do rozbiorów Polska była centrum żydowskiego świata. Podobnie było w II Rzeczpospolitej, choć w Polsce – jak w całej ówczesnej Europie – silne były nastroje antyżydowskie.
W chwili wybuchu II wojny światowej aż 10 procent mieszkańców Polski to byli Żydzi. A nasz kraj stał się grobem dla trzech milionów z nich, zgładzonych przez Niemców. Z ok. 300 tysięcy polskich Żydów, którzy przetrwali Zagładę, większość wyemigrowała w latach 1945–1968. Dziś zostało ich naprawdę niewielu.

FILM - Polin to po hebrajsku Polska oraz... "miejsce, gdzie odpoczniesz"...:

O nich usłyszał świat: 

Władysław Szpilman
– Nigdy tam nie byłem w Treblince i nie będę, bo by mi serce pękło – powiedział Władysław Szpilman, wybitny polski kompozytor, pianista, który cudem uniknął wywozu do obozu zagłady. W Treblince stracił całą swoją rodzinę. Zmarł w Warszawie, mając 89 lat.

Janusz Korczak
Chciał popełnić samobójstwo, by uniknąć komory gazowej. Ale nie był w stanie zostawić swych wychowanków z Domu Sierot, ośrodka dla żydowskich dzieci. Nie opuścił ich, gdy Niemcy wywozili najmłodszych Żydów do Treblinki. Razem z nimi poszedł na śmierć. Lekarz i pedagog. Miał 63 lata.

Bruno Schulz
Z Zofią Nałkowską łączyła go nie tylko literatura. Ponoć mieli romans. I to dzięki niej „Sklepy cynamonowe” ujrzały światło dzienne. Schulz zginął na ulicy w 1942 r., zastrzelony przez Niemca. Ciało pisarza cały dzień leżało na ziemi, bo naziści nie pozwolili go pochować. Miał 50 lat.

Historia Żydów Polskich kalendarium:

1. 966 Ibrahim ibn Jakub
Najwcześniejszą kronikę polskie państwo zawdzięcza Żydowi. Sefardyjski kupiec z hiszpańskiej Tortosy Ibrahim ibn Jakub, w 966 pozostawił pierwszy historyczny opis państwa Polan Mieszka

2. XI w. Pierwsze żydowskie osady
Najwcześniejsza wiadomość o istnieniu kolonii zydowskiej w Polsce pochodzi z połowy XI w. Osada znajdowała się w Krakowie. Wcześniej właśnie w tym mieście zatrzymywali się żydowscy kupcy podróżujący z Zachodu na Wschód. Osadnicy w krakowskiej kolonii przywędrowali z Niemiec.

3. 1264 r. Przywilej Bolesława Pobożnego
Wielkopolski książę Bolesław wydał przywilej dla Żydów, regulujący sprawy sądownictwa nad ludnością żydowską, zasady działalności kredytowej i handlowej Żydów oraz ich stosunki z chrześcijanami. Bolesław wyjął Żydów spod jurysdykcji miejskiej i bezpośrednio poddał sądom książęcym, czyniąc z nich „sługów skarbu królewskiego” – servi camerae regis, bezpośrednich poddanych księcia

4.1334r. Kazimierz Wielki przyjazny Żydom
Król Kazimierz Wielki w 1334r. potwierdził, a w 1364 rozszerzył postanowienia statutu kaliskiego na całe Królestwo Polskie. W 1368 Kazimierz Wielki mianował pierwszym żupnikiem żupy krakowskiej swojego żydowskiego bankiera Lewkę. Kazimierz był szczególnie przyjazny Żydom i jego rządy uważane są za okres ich wielkiej pomyślności, co sprawiło, że uzyskał przydomek Króla chłopów i Żydów.

5. 1390r. Pierwsze prześladowania
Pierwsze prześladowania Żydów w Polsce wywołane m.in. oskarżeniami o profanację hostii i posługiwanie się krwią chrześcijańską w celach religijnych. Pomimo tego, że podobne prześladowania były na porządku dziennym na zachodzie Europy, władcy polscy nie przeciwdziałali oskarżeniom wobec Żydów, często inspirowanym przez duchowieństwo. W 1399 np. posądzono Żydów poznańskich o profanację hostii.

6. XVI w. Polska rajem dla Żydów
Na początku XVI wieku do Rzeczypospolitej ściągali Żydzi, wygnani z Hiszpanii, Portugalii, Niemiec, Austrii i Czech. W połowie XVI wieku na ziemiach polskich żyło już ok. 80 proc. ogółu Żydów świata. 

Najbardziej pomyślny okres w dziejach Żydów polskich to panowanie króla Zygmunta I Starego, który starał się ich ochraniać, a często i wyróżniać zasłużonych wyznawców judaizmu. Np. w 1525 król po raz pierwszy przyznał Żydowi tytuł szlachecki. Tolerancyjna polityka władców Polski przyczyniła się do tego, że Polskę określano jako „Niebo dla szlachty, czyściec dla mieszczan, piekło dla chłopów i raj dla Żydów”.

7. XVII w. Potop. Wielka katastrofa
W czasie powstania Kozaków pod przywództwem Bohdana Chmielnickiego zamordowano ponad 100 tys. tysięcy Żydów. Wydarzenie to, nazywane Gezerah – „wielka katastrofa” uznawane jest przez historyków żydowskich za symboliczną datę zakończenia pomyślnego okresu w historii polskich Żydów. W czasie szwedzkiej inwazji na Polskę – potopu – także zgineło wielu Żydów. Ginęli z rąk Polaków oskarżani o współpracę ze Szwedami.

8.XIX w. Emigracje i narodziny syjonizmu
Śmierć cara Aleksandra II w wyniku zamachu w roku 1881 spowodowała wielką falę antyżydowskich zamieszek i pogromów w Rosji i na zziemiach polskich. Prześladowania te były jednym z głównych powodów masowej emigracji do USA, a także narodzin syjonizmu.

9. 1939–45 Zagłada
Żydzi polscy ucierpieli najbardziej w czasie Holokaustu. Zgineło ich podczas II wojny światowej ok. 6 mln, z czego ok. 2 mln dzieci. Zostali oni zamordowani w nazistowskich obozach zagłady: w Auschwitz – Birkenau, Treblince, Majdanku, Bełżcu, Sobiborze, Chełmnie lub zmarli z głodu w gettach. Wielu zginęło na skutek działalności na Wschodzie hitlerowskich szwadronów śmierci tzw. Einsatzgruppen. Holocaust w założeniach miał doprowadzić do ostatecznego celowego rozwiązania „kwestii żydowskiej”, czyli wymordowania całego narodu.

10. 1968 Marcowa emigracja
Rząd Władysława Gomułki rozpoczął antysemicką nagonkę. Kierowana przez państwo kampania „antysyjonistyczna” zaowocowała usunięciem ich z PZPR, ze stanowisk kierowniczych w zakładach pracy oraz posad w szkołach i uniwersytetach. W latach 1968 – 70 20 tys. Żydów zostało zmuszonych do emigracji w latach. Kampania, pomimo iż oficjalnie wymierzona była przeciwko Żydom zajmującym wysokie stanowiska państwowe w okresie stalinowskim, dotknęła wszystkich Żydów, niezależnie od ich rzeczywistych poglądów.

Dodane 19/11/2013

 Na fotografii: Żydzi w powojennej Polsce ustawiają się w kolejce przed kioskiem z gazetami w jidysz, Wrocław

„Jeśli Bóg nie dałby Żydom Polski jako schronienia, los Izraela byłby rzeczywiście nie do zniesienia” – pisał w XIV wieku wybitny krakowski rabin Mojżesz ben Israel Isserles. Nic dziwnego – Polska i Żydzi to ponad 1000 lat wspólnej historii.
Pierwsi Żydzi dotarli na ziemie polskie już za Mieszka I. Byli to wędrowni handlarze, podróżujący ze Wschodu na Zachód. Potem te grupy stały się coraz bardziej liczne i także trudniły się głównie handlem. A że Żydzi czynili to skutecznie, zaczęli wzbudzać niechęć polskich sąsiadów.
Przełomem w historii Żydów w Polsce stał się Statut Kaliski – zbiór przywilejów gwarantujący Żydom wolność osobistą, swobodę wyznania i autonomię sądów w sporach wewnętrznych. Odtąd surowe kary zaczęły grozić za napaść na synagogę czy za nieudzielenie pomocy napadniętemu Żydowi. Statut w 1264 roku podpisał książę Bolesław Pobożny, a potem rozszerzyli go i potwierdzili kolejni polscy władcy: Kazimierz Wielki, Kazimierz Jagiellończyk i Zygmunt Stary.
Wieść, że w Polsce Żydom żyje się lepiej niż gdziekolwiek indziej, szybko się rozeszła. Zaczęto Polskę nazywać krajem „złotej wolności Żydów”. Przybywali Żydzi niemieccy, węgierscy i francuscy. Pod koniec XVIII wieku mieszkało ich już w Polsce ok. 900 tysięcy.
Aż do rozbiorów Polska była centrum żydowskiego świata. Podobnie było w II Rzeczpospolitej, choć w Polsce – jak w całej ówczesnej Europie – silne były nastroje antyżydowskie.
W chwili wybuchu II wojny światowej aż 10 procent mieszkańców Polski to byli Żydzi. Ale kraj stał się grobem dla trzech milionów z nich, zgładzonych przez Niemców. Z ok. 300 tysięcy polskich Żydów, którzy przetrwali Zagładę, większość wyemigrowała w latach 1945-1968. Dziś zostało ich naprawdę niewielu."

Jeśli Bóg nie dałby Żydom Polski jako schronienia, los Izraela byłby rzeczywiście nie do zniesienia” – pisał w XIV wieku wybitny krakowski rabin Mojżesz ben Israel Isserles. Nic dziwnego – Polska i Żydzi to ponad 1000 lat wspólnej historii.

Pierwsi Żydzi dotarli na ziemie polskie już za Mieszka I. Byli to wędrowni handlarze niewolników, podróżujący ze Wschodu na Zachód. Potem te grupy były coraz bardziej liczne. Trudniły się głównie handlem. A że Żydzi mają do tego wyjątkową smykałkę, zaczęli wzbudzać niechęć polskich sąsiadów.

Jeśli Bóg nie dałby Żydom Polski jako schronienia, los Izraela byłby rzeczywiście nie do zniesienia” – pisał w XIV wieku wybitny krakowski rabin Mojżesz ben Israel Isserles. Nic dziwnego – Polska i Żydzi to ponad 1000 lat wspólnej historii.

Pierwsi Żydzi dotarli na ziemie polskie już za Mieszka I. Byli to wędrowni handlarze niewolników, podróżujący ze Wschodu na Zachód. Potem te grupy były coraz bardziej liczne. Trudniły się głównie handlem. A że Żydzi mają do tego wyjątkową smykałkę, zaczęli wzbudzać niechęć polskich sąsiadów.

Jeśli Bóg nie dałby Żydom Polski jako schronienia, los Izraela byłby rzeczywiście nie do zniesienia” – pisał w XIV wieku wybitny krakowski rabin Mojżesz ben Israel Isserles. Nic dziwnego – Polska i Żydzi to ponad 1000 lat wspólnej historii.

Pierwsi Żydzi dotarli na ziemie polskie już za Mieszka I. Byli to wędrowni handlarze niewolników, podróżujący ze Wschodu na Zachód. Potem te grupy były coraz bardziej liczne. Trudniły się głównie handlem. A że Żydzi mają do tego wyjątkową smykałkę, zaczęli wzbudzać niechęć polskich sąsiadów.